دندان ها به دلایل مختلف از جمله مراقبت نامناسب، ضربه، بیماری های دهان و دندان و … ممکن است از بین بروند. جایگزین کردن جای خالی دندان های از دست رفته از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا علاوه از حفظ زیبایی، می تواند به بهبود سلامت دهان و دندان ها، توانایی سخن گفتن؛ جویدن راحت غذا، جلوگیری از جابه جایی سایر دندان ها، کاهش فشار بر روی سایر دندان ها، بهبود درد فک یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و … نیز کمک کننده باشد. در ادامه با دکتر مهدی ابریشمی بهترین متخصص بازسازی فک در اصفهان همراه باشید تا با ضرورت جایگزین کردن دندان های از دست رفته بیشتر آشنا شوید.
علل از دست رفتن دندان ها چیست؟
عدم مراقبت اصولی از دندان و رعایت نکردن نکات بهداشت دهان و دندان: یکی از مهم ترین و اصلی ترین دلیل نابودی دندان ها، عدم مراقبت اصولی از دندان و رعایت نکردن نکات بهداشت دهان و دندان است که این امر می تواند منجر به پوسیدگی دندان ها شود. در صورتی که پوسیدگی دندان برطرف و ترمیم نشود؛ می تواند در نهایت باعث عفونت دندان شود که آن هم مستلزم برداشتن و کشیدن دندان است.
بروز بیماری های خاص: اما در برخی موارد حتی با رعایت بهداشت دهان و دندان، ممکن است دندان زودتر دچار پوسیدگی شود و علت این امر، بروز بیماری های خاصی مانند دیابت نوع 2 و فشار خون بالا است که می تواند باعث ایجاد این مشکل شود که این دو بیماری رایج می توانند بیماری لثه را تشدید کرده و باعث از دست دادن دندان ها شود. بیماری های ارثی مانند دیسپلازی اکتودرمال می توانند باعث افتادن دندان ها شوند.
وارد شدن ضربه شدید به دندان: همچنین، وارد شدن آسیب به دندان یا تصادفات شدید می تواند دلیل دیگری برای از دست دادن دندان ها باشد.
بیماری لثه و پریودنتال: البته ناگفته نماند که علاوه بر موارد ذکر شده؛ بیشترین علتی که می تواند موجب از دست رفتن دندان ها شود؛ وجود بیماری لثه و پریودنتال است. این مشکل شامل دو مرحله التهاب (ژنژویت) و عفونت شدید لثه (پریودنتیت) است که ناشی از تشکیل پلاک و جرم دندانی و نفوذ آن به زیر خط لثه است. علائم اولیه بیماری معمولاً خونریزی و تورم لثه است. با گسترش عفونت، ممکن است باکتری ها و عفونت به استخوانی که دندان را نگاه داشته؛ منتقل شوند و باعث آسیب استخوانی و در نهایت از دست رفتن دندان ها شوند.
ژنتیک: در برخی موارد، ژنتیک نیز می تواند نقشی در از دست رفتن دندان ها داشته باشد.
علت جایگزینی دندانهای از دست رفته چیست؟
از دست دادن دندان ها می تواند به مشکلات زیادی برای افرادی که به تازگی یا مدتی است دندان یا دندان هایشان از دست داده اند؛ منجر شود. در ادامه به دلایل جایگزینی دندان های از دست رفته اشاره می کنیم:
- بهبود ظاهر چهره
- بهبود صحبت کردن
- تسهیل جویدن غذا و حل مشکلات گوارشی
- جلوگیری از تغییرات و جابجایی دندان ها
- حفاظت از سلامت دهان و فک
- جلوگیری از افزایش خطر عفونت
در ادامه دکتر مهدی ابریشمی بهترین متخصص ایمپلنت اصفهان به توضیح مفصل در مورد علت جایگزینی دندان های از دست رفته پرداخته اند:
چرا باید دندان های از دست رفته را جایگزین کرد؟
بدون شک علاوه بر نقش دندان ها به عنوان حفظ زیبایی چهره، در مکانیسم هضم غذاها نیز نقش بسزایی دارند. از دست دادن یک یا چند دندان، علاوه بر ظاهر زشتی که در چهره ایجاد می کند؛ می تواند احساس اعتماد به نفس را نیز کاهش دهد.
اما چرا باید دندان های از دست رفته را جایگزین کنیم؟ در کل، جایگزینی دندان های از دست رفته نه تنها به حفظ سلامت دهان و فک کمک می کند بلکه به بهبود کیفیت زندگی و رفاه روانی نیز کمک می کند. دلایل جایگزینی دندان های از دست رفته عبارت اند از:
حفظ سلامت دهان و فک: دندان های از دست رفته می توانند به مشکلات دهانی و فکی منجر شوند؛ از جمله افزایش خطر عفونت، اما با جایگزینی دندان های از دست رفته، می توان از این مشکلات جلوگیری کرد و سلامت دهان و فک را حفظ کرد.
حفظ قدرت جویدن غذا: دندان های از دست رفته می توانند منجر به مشکلات در هضم و جذب مواد غذایی شوند. با جایگزین کردن دندان های از دست رفته؛ می توان همچون سابق از خوردن و جویدن غذاهای مورد علاقه لذت برد.
حفظ توانایی زبان در صحبت کردن: دندان های از دست رفته می توانند توانایی صحبت کردن و تلفظ حروف را تحت تأثیر قرار دهند. با جایگزینی دندان های از دست رفته، می توان به حفظ یا بهبود توانایی صحبت کردن کمک کرد.
جلوگیری از کج شدن یا جابجایی دندان های دیگر: وقتی دندانی از دست می رود؛ دندان های دیگر جا به جا می شوند تا این جای خالی را پر کنند. اما با جایگزین کردن دندان های از دست رفته می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
جلوگیری از ایجاد جرم و پلاک: فضای خالی دندان ها، محیط مناسبی برای تشکیل جرم، باکتری و پلاک ها است. با جایگزین کردن دندان های از دست رفته، می توان خطر ایجاد جرم و پلاک را به حداقل رساند.
افزایش اعتماد به نفس: نبود یک یا چند دندان در دهان می تواند در چهره و لبخند شما تاثیر منفی بگذارد، اعتماد به نفس شما را تحت تاثیر قرار دهد و تأثیرات روانی و اجتماعی منفی برای شما به همراه داشته باشد. با جایگزینی دندان های از دست رفته، می توان به بهبود اعتماد به نفس و روابط اجتماعی کمک کرد.
انواع روش های جایگزینی دندان از دست رفته کدام است؟
به جای دندان کشیده شده چی بزاریم؟ برای جایگزینی دندان های از دست رفته، روش های مختلفی وجود دارد. در ادامه این قسمت دکتر مهدی ابریشمی متخصص ایمپلنت فوری در اصفهان به بررسی انواع روش های جایگزینی دندان از دست رفته پرداخته اند:
کاشت ایمپلنت دندان، جایگزینی برای دندان از دست رفته (Dental Implant)
این روش به عنوان استاندارد طلایی جایگزینی دندان از دست رفته محسوب می شود. ایمپلنت ها به طور دائم به فک متصل می شوند و با نگهداری صحیح، تا آخر عمر می توان از آن ها استفاده کرد. ایمپلنت های دندان به عنوان ریشه های مصنوعی تحت عمل جراحی در استخوان فک قرار می گیرند. سپس پروتز مصنوعی (کرون) بر روی ایمپلنت قرار می گیرد.
این روش از لحاظ ظاهری و عملکردی به دندان طبیعی بسیار نزدیک است و معمولاً به مدت طولانی تری نسبت به روش های دیگر نظیر پروتزهای متحرک یا پل های دندانی ماندگاری دارد. همچنین، ایمپلنت های دندان از لحاظ راحتی و کارایی برای بیماران بسیار مفید هستند.
دندان مصنوعی ثابت برای پر شدن جای دندان کشیده شده (Fixed Dental Bridge)
پروتز دندان ثابت باعث فراهم آوردن یک دندان ثابت، مستحکم و با عملکرد بهتری نسبت به پروتزهای متحرک می شود. دندان مصنوعی ثابت باعث می شود که حس و ظاهر طبیعی نسبت به دندان های خود داشته باشید. همچنین، با داشتن دندان مصنوعی ثابت، نیازی به خارج کردن و تمیز کردن پروتزهای متحرک نیست و شما می توانید به راحتی مراقبت های بهداشتی را انجام دهید.
دندان مصنوعی متحرک برای پر کردن جای خالی دندان (Removable Denture)
پروتز دندان متحرک برای مواقعی که فرد تمام دندان های خود را از دست داده است مناسب است. پروتز متحرک روی لثه ها قرار می گیرد و می توان به راحتی آن ها را از دهان نیز خارج کرد. این روش نسبت به سایر روش ها ارزان تر است اما ممکن است کارایی کمتری داشته باشد. انوع دندان مصنوعی متحرک عبارتند از:
- دندان مصنوعی کامل متحرک: یک نوع دندان مصنوعی متحرک برای پوشش کل دهان جهت بهبود قدرت کلام و زیبایی چهره و لبخند
- دندان مصنوعی جزئی متحرک: مورد استفاده برای زمانی که تنها چند دندان از بین رفته است.
بریج دندان برای پر کردن جای خالی دندان
پل دندان یکی از روش های درمانی برای پر کردن جای خالی دندان است. این فرآیند عموماً برای پر کردن فاصله های خالی بین دو دندان استفاده می شود. بریج دندان می تواند ثابت یا نیمه متحرک باشد. در این روش، دندان های مجاور آماده حمایت از دندان جدید می شوند و از آن ها به عنوان پایه دندان جدید استفاده می شود و مانع از به وجود آمدن مشکلاتی مثل خراب شدن طرح لبخند، مشکل در تکلم، کج شدن سایر دندان ها و … می شود. انواع بریج دندان عبارتند از:
- بریج مریلند یا باله دار: تنها برای دندان های جلویی قابل استفاده است.
- پل دندانی ساده: این پل شامل تعدادی دندان مصنوعی است که باید به دندان های طبیعی مجاور متصل شود.
برای جایگزینی چندین دندان بریج بهتر است یا ایمپلنت all on x؟
تصمیم بین بریج دندان و ایمپلنت All-on-X بستگی به عوامل مختلفی دارد که شامل وضعیت دندان ها، سلامت عمومی دهان و فک، بودجه، تمایلات شخصی و سایر عوامل می باشد. در ادامه، برای هر یک از این روش ها مزایا و معایبی ذکر می شود تا با توجه به شرایط خود بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید:
بریج دندان
روش معمولی تر و متداول تر برای جایگزینی چندین دندان است. فرآیند ساخت و نصب بریج دندان ممکن است سریع تر از ایمپلنت باشد و معمولاً هزینه کمتری نسبت به ایمپلنت دارد. اما نیاز به ساییدن دندان های سالم مجاور برای نصب بریج دندان ممکن است باعث آسیب به دندان ها شود.
ایمپلنت All-on-X
ایمپلنت ها به عنوان ریشه دندان جایگزینی قوی و پایدار فراهم می کنند. – از دید ظاهری، ایمپلنت های All-on-X به شکل و عملکرد دندان های طبیعی نزدیک تر هستند. اما هزینه بالاتری نسبت به بریج دندان دارند و نیاز به جراحی و فرآیند درمانی بلند مدت است.
عدم جایگزینی دندان های از دست رفته چه عوارضی به همراه دارد؟
عدم جایگزینی دندان های از دست رفته می تواند به مشکلات و عوارض متعددی منجر شود. زمانیکه دندان از دست رفته جایگزین نشود؛ ممکن است منجر به بروز مشکلات زیر شود:
- وقتی دندان کشیده می شود؛ استخوان فک در آن ناحیه به همراه لثه روی آن، شروع به تحلیل رفتن می کنند.
- دندان های مجاور با حرکت تدریجی به سمت فضای خالی دندان کشیده می شوند و دسترسی برای تمیز کردن این مناطق مشکل می شود.
- جای خالی دندان های از دست رفته می توانند باعث تغییر در حالت فک و عضلات صورت شوند که در نهایت منجر به مشکلات فکی و مفصلی (TMJ) می شوند.
- دندان های از دست رفته می توانند باعث بروز مشکلاتی در فرآیند گوارشی شوند.
- دندان های از دست رفته می توانند تلفظ کلمات را تحت تأثیر قرار دهند.
در نهایت
ضرورت جایگزین کردن دندان های از دست رفته به دلایلی همچون بهبود ظاهر چهره، بهبود تکلم و صحبت کردن، تسهیل جویدن غذا، حل مشکلات گوارشی، جلوگیری از تغییرات و جابجایی سایر دندان ها، حفاظت از سلامت دهان و فک، جلوگیری از افزایش خطر عفونت و … حائز اهمیت است و امروزه با روش هایی همچون ایمپلنت دندان، بریج دندان، دندان مصنوعی و … می توان به پرکردن جای خالی دندان ها پرداخت. همچنین عدم توجه به جایگزینی دندان های از بین رفته می تواند منجر به تحلیل استخوان فک و جابجایی دیگر دندان ها شود.
