جراحی فک یکی از روش‌های بهبود حالات فکی است که بایستی برای انجام آن سن مناسب جراحی فک تشخیص داده شود، معمولاً بهترین سن برای انجام جراحی فک سن ۱۸ تا ۲۱ سالگی است، حال باتوجه‌به این صحبت ممکن است برای خوانندگان عزیز سؤالاتی نظیر رشد فک تا چه سنی ادامه دارد؟ آیا جراحی فک در سن بالا امکان‌پذیر است؟ موارد قابل‌درمان با جراحی فک چیست؟ پیش بیاید. دکتر مهدی ابریشمی متخصص جراحی فک و متخصص ایمپلنت در اصفهان در اصفهان قصد دارند به‌تمامی سؤالات مطرح شده پاسخ دهند.
بهترین سن انجام جراحی فک
در حال حاضر بسیاری از افراد بنا به دلایلی نظیر ارث، مکیدن انگشت و غیره مبتلا به ناهنجاری فکی هستند، اما نکتة مهم این است که جراحی فک بایستی در سن مناسب انجام شود تا نتیجه موفق داشته باشد، شاید باتوجه‌به این صحبت برایتان سؤال پیش‌آمده باشد که بهترین سن انجام جراحی فک چه زمانی است؟
در جواب این سؤال باید گفت بهترین سن جراحی فک زمانی است که رشد فک تکمیل شده باشد و معمولاً جراحان توصیه می‌کنند که افراد بایستی پس از ۱۸ سالگی نسبت به جراحی فک اقدام کنند، اگر جراحی فک زودتر از زمان انجام شود و زمانی باشد که فک درحال‌رشد است، ممکن است پس از جراحی فک به حالت خود برگردد.
رشد فک تا چه سنی ادامه دارد؟
در رشد فک عوامل زیدی دخیل است که از جمله آن‌ها می‌توان به ژنتیک، تغذیه و وضعیت دهان و دندان اشاره کرد، رشد فک در سنین کودکی و نوجوانی بیشترین اهمیت را دارد و معمولاً پس از سن ۱۸ و یا ۲۱ سالگی رشد کاهش‌یافته و به صورت طبیعی کند می‌شود.
در دوران نوجوانی به دلیل جایگزین‌شدن دندان‌های بزرگ شیری با دندان‌های دائمی شکل فک فرد تغییر کرده و لازم به ذکر است که در این بازة سنی تغییر در رفتار‌های فکی و سلامت دهان می‌تواند تأثیرگذار باشد.
به گفتة برخی جراحان سن ۱۸ تا ۲۱ سالگی پایان رشد فک بوده و به گفتة برخی دیگر بین سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی فک به تکامل می‌رسد و این فرایند به طور طبیعی کند می‌شود و دیگر تغییرات بزرگی در فک ایجاد نمی‌شود.
آیا جراحی فک در سن بالا امکان‌پذیر است؟
بسیاری از افراد در سنین بالا به فکر جراحی فک می‌افتند و به همین دلیل در زمان مراجعه سؤالشان از متخصص این است که آیا جراحی فک در سن بالا امکان‌پذیر است؟
در جواب این سؤال دکتر مهدی ابریشمی به این گونه پاسخ داده‌اند:
در سنین بالا انجام جراحی فک امکان‌پذیراست، اما نکته قابل‌توجه اینجاست که در سنین بالا به دلیل شرایط موجود نظیر کاهش بازسازی سلول‌ها و کاهش قدرت بازسازی بافت‌ها فرد با چالش‌هایی مواجه می‌شود، اما به‌طورکلی اگر تحت‌نظر جراح مجرب قرار گیرید می‌توانید این چالش‌ها را پشت سر بگذارید.
لازم به ذکر است افراد در سنین بالا ممکن است مبتلا به بیماری‌های زمینه نظیر فشارخون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی و غیره باشند که ممکن است در روند بهبود کمی اختلال ایجاد کند؛ بنابراین بایستی قبل از هرگونه اقدام با متخصص و جراح فک مشورت کنید.
موارد قابل‌درمان با جراحی فک (ارتوگناتیک)
جراحی فک یکی از انواع درمان‌های بسیار مؤثر است که دندانپزشکان بسیار توصیه می‌کنند در صورت نیاز به جراحی فک افراد بایستی آن را در اولویت قرار دهند؛ زیرا با جراحی فک می‌توان مشکلات بسیاری نظیر تکلم، خوردن و جویدن و کمبود اعتمادبه‌نفس را برطرف کرد. اما چه مواردی با جراحی فک درمان می‌شوند؟ موارد قابل‌درمان با جراحی فک عبارت‌اند از:
- عقب و جلو بودن فک
- انحراف فک به سمت چپ یا راست
- مشکلات تنفسی
- سایش دندان‌ها
- مشکلات غذاخوردن
- نمایان بودن قسمت‌های انتهایی لثه
- مشکلات ژنتیکی
- دررفتگی فک
- آپنه خواب
- دردهای درازمدت در ناحیه فک
چگونه می‌توان جلوی رشد فک را گرفت؟
بسیاری از والدین که فک کودکشان دچار ناهنجاری است از جراحان می‌پرسند که چگونه می‌توان جلوی رشد فک را گرفت؟ در جواب این سؤال باید گفت که دندانپزشکان در برخی موارد قادرند با ارتودنسی و درمان‌های پیشگیرانه تا حد بسیار زیادی از رشد فک به طور غیرنرمال جلوگیری کنند، حال گزارش‌ها ثابت کرده که ارتودنسی متحرک و ی ثابت تا حد بسیار زیادی در جلوگیری از رشد فک به صورت غیرطبیعی موفق بوده است.
چگونگی تشخیص توقف رشد فک
یکی از کارهای مهم جهت اقدام به جراحی فک این است که رشد فک متوقف شده باشد، حال سؤال اینجاست که چگونه تشخیص دهیم رشد فک متوقف شده است؟ در جواب این سؤال باید گفت که معمولاً رشد فک در ۱۸ سالگی پایان می‌باید و جراحان با استفاده از رادیوگرافی (اثر انگشت دیجیتال) و بررسی دقیق دندان‌ها و فک تشخیص می‌دهند که آیا فک رشدش متوقف شده یا خیر؟
سن مناسب برای جراحی فک در کودکان
رایج‌ترین علت ناهنجاری فک در کودکان ژنتیک است، حال سوالی که پیش می آید این است که آیا جراحی فک و صورت برای کودکان امکان‌پذیر است؟ معمولاً جراحان به والدین توصیه می‌کنند که کودکشان از سن ۶ و یا ۷ سالگی تحت درمان قرار دهند و در برخی موارد اگر نسبت به درمان کودک در بهترین زمان اقدام شود می‌توان با ارتودنسی مشکل را برطرف کرد به‌گونه‌ای که کودک در زمان بزرگسالی دیگر به جراحی فک نیازی نداشته باشد.
کلام آخر
سن مناسب جراحی فک یکی از موارد اصلی در جراحی فک است؛ زیرا اگر فرد در زمان مقرر درمان نشود؛ مثلاً زودتر سن مناسب درمان شود ممکن است فک به حالت اصلی بازگشته و یا اگر دیرتر درمان شود بیمار بایستی چالش‌های زیادی را پشت سر بگذارد.
توصیة تمامی جراحان این است که کودکان از سن خردسالی تحت درمان و زیر نظر دندانپزشک قرار گیرند، در برخی موارد می‌توان با ارتودنسی از رشد غیرطبیعی فک و دندان‌ها جلوگیری کرد و فرد را از جراحی فک در سن بزرگسالی بی‌نیاز کرد.
